Geluk

Geluk: het materiaal van ons wezen

Tijdens de weg, tijdens het proces,zouden we gelukkig kunnen zijn. Ware grootsheid is diep geworteld in vreugde. En vreugdevol, gelukkig, te zijn is de eerste stap op weg naar succes.

Als jouw mensen gelukkig zijn – ‘goed in hun vel zitten’ -, dan zijn ze dat ook op hun werk en stralen dat uit naar anderen. Dat heeft hoe dan ook een positieve uitwerking. Op het werk, op de sfeer, op het resultaat.

De Westerse wereld denkt dat mensen geluk ervaren door het bereiken van een doel en niet door de weg naar het doel, het proces. En het is terecht maar miserabel dat we niet altijd geluk ervaren. Ook tijdens de weg zouden we gelukkig kunnen zijn; niet pas als het doel bereikt is. Ware grootsheid is diep geworteld in vreugde. En vreugdevol, gelukkig, te zijn is de eerste stap op weg naar succes.

Geluk kan worden gedefinieerd als een prestatie indicator (KPI) die binnen je bedrijf daadwerkelijk meetbaar is. Een betere indicator voor het succes van je bedrijf dan de meeste gangbare KPI’s, omdat deze indicator vooruit kijkt in plaats van naar het verleden, wat alle andere indicatoren doen.

“Happiness is crucial to your business and is actually a better forward predictor of revenue than most of the metrics your CFO provides.” (Jeff Sutherland)

Misschien iets om eens over te mediteren… En hier komt het: Geluk gaat aan succes vooraf! Dus wie gelukkig is presteert gewoonweg beter, op alle gebieden van het leven, inclusief werk. Dit gaat zelfs zover dat Geluk meetbaar gemaakt kan worden. Uiteraard, want anders is het geen bruikbare indicator. Meer hierover vind je in het boek Scrum – doing twice the work in half the time. Jeff Sutherland was in de Vietnam-oorlog gevechtspiloot, heeft daarna wetenschappelijk kankeronderzoek gedaan en werd succesvol ondernemer in software. Zijn methode Scrum, om teams succesvol te maken, is wereldwijd door bedrijven omarmd.

“Laat ons nooit vergeten, dat de natuurlijke staat van de mens geluk is.” (Hazrat Inayat Khan)

Elke mens is op zoek naar geluk. Geluk is de ware aard van de mens. Geluk schuilt in de diepste diepte van het wezen van elke mens. Het ligt daar te wachten tot je jouw aandacht erop richt. De mens zoekt lang naar het geluk op de verkeerde plek: buiten zichzelf. Zen-meester Hakuïn zegt: “Hij is als een die, in het water staand, roept om drinken”.

Pas als je bereid bent te stoppen, in te houden en ophoudt met zoeken, dan vind je het. Yogi’s zeggen dat de mens die vanuit zijn diepste kern leeft, dat zij het Ware Zelf noemen, niet ziek wordt en altijd geluk ervaart, ongeacht externe omstandigheden. En dat heet ‘onafhankelijk geluk’.

Bezoeken: 27

Het fundamentele verschil tussen een leider en een gewone mens

Waarin onderscheidt zich nou de ware leider van een gewone mens? Zit het hem in de manier waarop uitdagingen worden aangepakt? Of misschien de manier waarop ze het leven zelf benaderen? In deze verkenning zullen we dit fundamentele verschil bekijken.

Waarin onderscheidt de ware leider zich van de gewone mens? We gaan het fundamentele verschil tussen een leider en een gewone mens verkennen. Er is namelijk een diepgaand verschil tussen wat een ware leider onderscheidt van een gewone mens. Het is een onderscheid dat niet alleen de aanpak van uitdagingen weerspiegelt, maar ook de manier waarop ze het leven zelf benaderen. In deze verkenning zullen we dit fundamentele verschil bekijken, met een focus op hoe een leider alles als een uitdaging beschouwt, terwijl een gewone mens neigt naar gebeurtenissen als een vloek of een zegening te labelen.

De leider en de uitdaging

Een leider, of het nu in de wereld van het bedrijfsleven, politiek of bestuurlijk is, heeft de intrinsieke neiging om alles te zien als een uitdaging. Deze mindset wordt gevoed door de overtuiging dat obstakels en moeilijkheden niet worden ervaren als hinderpalen, maar eerder als kansen voor groei en ontwikkeling. En nog iets: ze vinden het vaak gewoon leuk om uitgedaagd te worden.

Dit leiderschapskenmerk weerspiegelt zich in de manier waarop leiders met problemen omgaan. Ze zijn niet bang om het hoofd te bieden aan complexe situaties en onbekende territoria te verkennen; ze gaan deze niet uit de weg. Voor hen is elke hindernis een kans om te leren, te groeien en sterker te worden. Deze benadering, geïnspireerd door een gevoel van vastberadenheid en vasthoudendheid, maakt van hen de katalysatoren voor verandering en innovatie.

De perceptie van de gewone mens

Aan de andere kant beschouwt de gewone mens gebeurtenissen vaak als een zegening of een vloek. Dit betekent dat ze als primaire reactie de neiging hebben om gebeurtenissen te labelen als positief of negatief, als prettig of onprettig, afhankelijk van hoe ze onmiddellijk van invloed zijn op hun leven. Deze perceptie is vaak verbonden met het verlangen naar comfort en stabiliteit; men heeft voorkeur voor het prettige en afkeer tegen het onprettige, ingegeven door prettige en onprettige ervaringen in het verleden die men tracht te behouden respectievelijk te vermijden.

Wanneer een uitdaging zich voordoet, kan deze worden beschouwd als een vloek die hun dagelijkse routine verstoort of negatieve gedachten-associaties en emoties oproept. Men kan worstelen met angst, stress en weerstand tegen verandering. Daarentegen worden positieve gebeurtenissen beschouwd als zegeningen, omdat ze het comfort en het gevoel van geluk vergroten. Echter, is dit geen blijvend geluk, maar geluk dat afhankelijk is van externe factoren en dus per definitie tijdelijk.

De link tussen leiderschap en Zen

Hoe past Zen in dit alles? Zen leert ons om in het moment te leven, ons bewust te zijn van onze gedachten, onze emoties en ons lichaam, en leert ons flexibel om te gaan met wat het leven ons brengt. Dit sluit aan bij de mindset van een leider, die uitdagingen omarmt met een open geest en een gevoel van aanwezigheid.

Zen herinnert ons eraan dat het leven vol onzekerheden is, en dat het onze reactie is op deze onzekerheden en gebeurtenissen die ons pad bepaalt. Het leert ons om bewust te ademen, situaties ontspannen tegemoet te treden en onze geest te kalmeren, zelfs te midden van turbulente tijden.

Conclusie

Het fundamentele verschil tussen een leider en een gewone mens zit diep geworteld in hun perceptie van gebeurtenissen. Een leider omarmt alles als een uitdaging, terwijl een gewone mens de neiging heeft alles wat hem overkomt te zien als een zegening of een vloek. Zen biedt een waardevolle brug tussen deze twee werelden door ons te herinneren aan de kracht van het moment en het belang van onze reactie op het leven.

Als wakkere managers, ondernemers en leiders kunnen we onze leiderschapskwaliteiten versterken door de mindset van de leider aan te nemen, ondersteund door de wijsheid van Yoga-wetenschap. Door elke situatie als een uitdaging te omarmen, kunnen we niet alleen persoonlijk groeien, maar ook positieve verandering in onze organisaties en in de wereld teweegbrengen.

Bezoeken: 30

Werken en Leven zijn één

Je werkt ‘voor de baas’ en om geld te verdienen. Maar doe je wel het werk wat je wílt doen? Is jouw werk van jou? Is de tijd van jouw leven die je werkt wel goed besteed? Kan je jouw ei kwijt? Wordt je gehoord? Kan je zelf ontplooien? Heb je eigen verantwoordelijkheid?

De inrichting van jouw leven

Als je voor een werkgever werkt, dan is een leuk deel van jouw dag ‘voor de baas’. Je werkt – even globaal gesproken – om geld te verdienen, zodat je kunt wonen, jezelf en je gezin in leven kunt houden, nog wat leuke dingen kunt doen in ‘je vrije tijd’ en wat op kunt bouwen voor later. Uit deze globale opsomming blijkt hoe beperkt onze kijk op het leven eigenlijk is. En waar leven we voor?…

Als je puur vanuit jouw eigen perspectief naar jouw leven kijkt, hoe je het hebt ingericht, hoe jij je tijd indeelt, waar jouw prioriteiten liggen, welke zijn dan die zaken waar jij zelf vat op hebt? En welke activiteiten worden door anderen of door omstandigheden bepaald? Doe je wel de dingen die je echt wílt doen? Heb je wel de mensen om je heen, die jij om je heen wílt hebben? Doe je wel het werk dat je wilt doen? Dat laatste, daar gaan we het nu over hebben. De kernvraag is: is jouw werk van jou?

Je werk is Jouw Werk

Sta er even bij stil hoeveel tijd jij aan je werk besteedt. In uren en dan in een percentage van je weektijd: 50%, 33%, 25%? Hoeveel? En kijk nu eens of je tevreden bent met het werk dat je doet. Of je tevreden bent met de baas waarvoor je werkt. Of je lekker zit tussen de collega’s waarmee je samen werkt? Zie je dingen op je werk die anders – beter – kunnen, maar kan je jouw ei daarover niet kwijt? Wordt je gehoord of wordt je niet gehoord? Heb je voldoende ruimte gekregen om je eigen verantwoordelijkheid te nemen?

Kijk in de spiegel en vraag jezelf af of je werkelijk tevreden bent met het werk dat je doet en of je graag naar je werk gaat. Als dat niet zo is, als je met moeite je bed uit komt en met tegenzin, hoe licht ook, naar je werk gaat, moet je je goed afvragen waar je mee bezig bent. Want een ding is zeker: als de tijd die jij op je werk doorbrengt jou geen vervulling geeft, dan is dat deel van jouw leven verloren tijd. Laat goed tot je doordringen dat het JOUW werk is. Significant deel van JOUW leven!

Je werk is Je Leven

Dat moet je goed beseffen: jouw werk is jouw leven. De tijd die jij ‘voor de baas’ werkt, is tijd van jouw leven. Jouw leven! Besef dat goed – laat het diep in je doordringen. Misschien zeg je: “Ja, maar dat wist ik al.” Maar in de achtergrond van je verstand iets weten, of iets heel bewust beseffen, dat is een wereld van verschil!

Al die uren op een dag, in een week, dat je voor je werkgever aan de gang bent, is jouw tijd. Wanneer je bewust vanuit dat besef gaat leven en met die instelling aan het werk gaat, krijgt je werk een andere lading en je leven krijgt meer vervulling. Want je zult merken dat jij in jouw werk aan de gang blijft jezelf te ontplooien. een opdracht of verzoek om iets te doen, zal je eerder oppakken als een kans of een uitdaging, dan een verplichting. En als je aan de gang gaat met een vakgerichte cursus of opleiding, zal je dat eerder doen omdat je jezelf op dat gebied wilt ontwikkelen, dan om dat certificaat te halen voor je carrière of cv. Sterker nog: het kan zomaar zijn dat je carrière je opeens niet meer interesseert. Je kunt zomaar tot de ontdekking komen dat dat een hoop opgeblazen lucht is, waar je helemaal niet echt gelukkig van wordt. En daar gaat het tenslotte om: gelukkig zijn!

Bezoeken: 44

De ziel zelf is onafhankelijk geluk

Het eerste, meest essentiële kenmerk van je zelf is puur geluk (eng: ‘bliss’) dat bestaat op zich zelf zonder afhankelijk te zijn van of opgewekt te worden door externe factoren. Als je hier over nadenkt is het niet moeilijk te begrijpen dat onafhankelijk geluk altijd aanwezig is en ten allen tijde opgeroepen of aangeraakt kan worden.

De afwezigheid van geluk

Weet je het van jezelf als je ongelukkig bent? Weet je het van jezelf als je niet gelukkig bent? Kijk eens goed naar jezelf. En kijk eens heel goed naar de mensen om je heen. Kan je zien of iemand ongelukkig is? Kan je zien of iemand gelukkig is? Kan je de afwezigheid van geluk zien? Mensen hebben zelf niet door dat ze niet gelukkig zijn. Niet ongelukkig, maar gewoon niet gelukkig… en dat is een wereld van verschil. Het geluk is afwezig; er is gewoonweg geen geluk. Hoe komt dat?

Geluk versus genot

De wijzen uit het Oosten leren ons altijd al om ons niet te hechten aan de genietingen van de zintuigen. Hetgeen in het Westen steevast verkeerd begrepen wordt als zou je niets meer mogen, vooral niet genieten. Maar er wordt gezegd je niet te hechten aan het genot, noch aan de voorwerpen van genot. En ook geen afkeer te hebben van het tegengestelde. Gelijkmoedigheid is de eerste stap op de Weg. Inayat Khan zegt in zijn boek De Alchemie van het Geluk: “Heden ten dage verwarren wij geluk met genot of tevredenheid, maar dat is slechts een illusie, een afschaduwing van geluk; en in deze zinsbegoocheling kan de mens zijn hele leven doorbrengen, zoekend naar genot zonder ooit bevrediging te vinden…” en: “Elk genot lijkt van buiten op geluk; het belooft geluk, want het is de afschaduwing van geluk…”. Zoals de grote Shankara zegt: “Water neemt de vorm aan van golven, schuim en nevel.” Het water staat voor het pure geluk en het schuim, de golven en de wolken staan voor blijdschap, vreugde en genot.

Genot

Genot wordt ervaren door de zintuigen. Het heeft altijd te maken met een vibratie die van buiten via de zintuigen jouw wezen binnenkomt en op een van de niveaus een gevoel van behagen geeft. Shankara zegt hierover: “Het ik is het zelfbewustzijn dat zich met het lichaam vereenzelvigd. Het gevoelsleven richt zich hierdoor op het aangename.”

Blijdschap

Blijdschap is een hoedanigheid van het gevoelslichaam. Het kan gepaard gaan met een ervaring in het mentale lichaam, zoals begrijpen of inzicht. Maar uiteindelijk is het een ervaring in het gevoelslichaam, een emotie, die zich uitbundig of ingetogen manifesteert als een reactie op een ervaring van een uitwendige gebeurtenis.

Vreugde

Smart en vreugde gaan hand in zoals alle hoedanigheden in de objectieve wereld.

“Voorwerpen welke een aangename ervaring veroorzaken stemmen het ik gelukkig. Onaangename ervaringen stemmen het ik ongelukkig. Vreugde en smart behoren de individualiteit toe, niet Atman. Deze is voortdurend hoogste zaligheid.”

– Shankara.

Het verlangen naar geluk

Elk mens verlangt continu naar geluk en is continu bezig met de vervulling van dat verlangen, “…want diep in de mens leeft het verlangen naar het ware geluk…”. “Geluk is uw eigen wezen, uw eigen zelf, dat zelf dat het kostbaarste van het leven is. Alle godsdiensten, alle filosofische systemen hebben in verschillende vormen de mens onderwezen hoe het te vinden op het pad van de godsdienst of op de weg van de mystiek; en alle wijzen hebben in een of andere vorm een methode gegeven waarmee het individu dat geluk kan vinden waar zijn ziel naar zoekt.” (Hazrat Inayat Khan: De alchemie van het Geluk).

Je bent

De mens bestaat uit een onzichtbaar (abstract) bestanddeel, zijn essentie en een zichtbaar (concreet) bestanddeel, zijn persoonlijkheid.

De persoonlijkheid bevat alle eigenschappen die in dit leven aan hem zijn toegevoegd door opvoeding, onderwijs, maatschappij, religie en cultuur; deze bestaan voornamelijk uit opvattingen, meningen, kennis, voor- en tegenkeuren en reactiegewoonten.

De essentie bevat alles waarmee hij geboren is, zijn aangeboren talenten, zijn karakter, zijn aanleg en affiniteit. De essentie is beter bekend als ‘de ziel’. Dat is wat de mens in diepste wezen werkelijk IS. De ziel is niet iets dat je hebt, zoals iets wat in je binnenzak zit, maar dat wat je bent. Dat wat je hebt ligt als lagen daaromheen zoals de schillen van een ui. Je bent de ziel zelf en je hebt een lichaam, een denkvermogen, levenskracht, adem, emoties, enzovoorts.

De ziel, de essentie

Atman

“De ziel wordt in het Sanskriet -in de Vedanta terminologie – Atman genoemd, wat geluk of gelukzaligheid zelf betekent. Daarmee is gelukzaligheid niet een attribuut van de ziel, maar de ziel zelf is geluk.” (Inayat Khan)

De goddelijke vonk

Het religieuze is eeuwen geleden al door de kerken uit de godsdiensten verbannen. Maar het vindt daarbuiten nieuwe vorm: vrij en creatief. De centrale boodschap van alle religies is dat we in wezen goddelijk zijn. Dat de kern van ons wezen een deeltje licht is van het grote licht van God. De goddelijke vonk wordt het wel genoemd. En diverse esoterische ‘scholen’ in allerlei tradities hadden tot doel de mens de weg terug te wijzen naar zijn ware zelf, God in zichzelf te vinden. Vanuit je ziel leven, in je kracht staan, zijn uitdrukkingen die in die richting wijzen. Geen enkele Profeet of Geestelijk Leider was er op uit een godsdienst te stichten; dat maakten degenen die na hen kwamen ervan.

Het psychische centrum

Een meer wetenschappelijke term voor de ziel is ‘het psychisch centrum’. Het is datgene in de mens dat ervaringen beleeft en door deze ervaringen steeds bewuster wordt. In het grote handboek over Bewustzijn van Satprem staat te lezen: “Vreugde en liefde zijn de eerste manifestaties van het psychische – een vreugde die ontzaglijk intens en machtig kan zijn, maar zonder geëxalteerdheid – rustig en diep als de zee – en zonder object. De psychische vreugde heeft niets nodig om te zijn, zij Is; zelfs in de diepte van een gevangenis is zij aanwezig, want zij is een toestand, geen gevoel; zij is als een rivier die voortstroomt en die vrolijk is, waar ze maar voorbij komt, over modder en rotsen, in vlakten en bergen.” (Satprem: Sri Aurobindo of het avontuur van het bewustzijn). Zij is een toestand, geen gevoel. Dat is het essentiële hierin. Meestal wanneer mensen over geluk spreken, gaat het over een gevoel. Maar genot, plezier, blijdschap, dat zijn gevoelens. Ze komen en gaan en zijn afhankelijk van een ervaring, een gebeurtenis, een situatie, een relatie. Het ware geluk is onafhankelijk geluk.

Onafhankelijk geluk

Het eerste, meeste essentiële kenmerk van de ziel, dat je direct ervaart wanneer je de ziel zelf ervaart, is puur geluk dat bestaat op zich zelf zonder afhankelijk te zijn van of opgewekt te worden door externe factoren. Het is makkelijk te begrijpen dat onafhankelijk geluk altijd in ieder mens aanwezig is en ten allen tijde opgeroepen of aangeraakt kan worden.

Als er over geluk gesproken wordt, kan er onderscheid gemaakt worden tussen onafhankelijk geluk en het geluk dat afhangt van externe factoren zoals relaties, bezit, omstandigheden. De eerste vorm is blijvend en de tweede vorm komt en gaat en brengt de mens voortdurend in beroering. Wie ‘in zijn ziel leeft’ is altijd gelukkig, zelfs als de omstandigheden het tegendeel zouden doen verwachten. Onafhankelijk geluk spettert niet, maar straalt. Het straalt uit iemands ogen, van zijn voorhoofd en uit zijn hart. Omdat het nooit van externe factoren afhankelijk is zoals dat gewone, alledaagse geluk dat maar komt en gaat en eigenlijk nooit écht is en geen vervulling geeft, is onafhankelijk geluk blijvend, eeuwig en onvergankelijk.

Wanneer je nadenkt over Onafhankelijk Geluk, dan kan je snel komen tot het inzicht dat dit er altijd moet zijn en dat het overal bestaat. Anders zou het ergens van afhankelijk zijn. En dus kan het niet anders of het is al in jezelf aanwezig.

Drie factoren

En hoewel we spreken van Onafhankelijk Geluk, dus geluk dat altijd in je aanwezig is en dat geen externe factoren nodig heeft, kunnen er drie factoren worden genoemd die als het ware de verbinding vormen tussen jouw innerlijk geluk, jouw innerlijke zelf, en de externe wereld. Deze drie existentiële factoren samengebundeld gaan over de zin van jouw bestaan, de reden waarom je op aarde bent, waarom je leeft, jouw missie zogezegd.

“Ons grootste probleem is om zingeving in ons leven te ontdekken. De zoektocht naar zingeving valt uiteen in drie categorieën:

dat onze activiteiten en acties ons voldoening geven; we bereiken zinvolle resultaten;
het ontvouwen van de latente mogelijkheden van ons wezen; de grootste wanhoop is het onvermogen om te worden wat men gehoopt had te worden;
het verlangen om te begrijpen waarom dingen gebeuren zoals ze gebeuren; het doet de ziel veel verdriet om te worden onderworpen aan situaties die je niet begrijpt, of om de zin van het hele leven niet te kunnen zien.”
(- Vilayat Inayat Khan)

Drie factoren die behulpzaam zijn op de weg naar binnen, naar geluk: het bereiken van resultaten door zinvol bezig te zijn, groeien door het ontplooien van je aangeboren talenten en als derde begrijpen waarom dingen gebeuren zoals ze gebeuren. Wanneer je voor jezelf deze drie als levenskompas toepast, zul je soepeler en vloeiender de koers gaan die bij jou past. Als je dan besluit om van koers te veranderen, dan neem je dat besluit vanuit je ziel, het versterkt je geluksbeleving en je blijft bij je Zelf.

Bronnen ter inspiratie en inzicht:

Inayat Khan – De Alchemie ben het Geluk (uitg. Panta Rhei, via Bol.com)

Sri Shankara – Diadeem van Wijsheid (oorspronkelijk via uitg. Ankh-Hermes), nu De Rede als Bekroning (uitg. Villa Sophia, via Bol.com)

Merijn Ruis – Over geluk (blije spreker over geluk, maar hij bedoelt blijdschap: merijnruis.nl)

Aanrader voor wie zich innerlijk wil ontwikkelen en in het dagelijks leven zijn bewustzijn wil leren kennen en uitbreiden:
Satprem – Sri Aurobindo of het avontuur van het bewustzijn (uitg. Sigma, daarvoor Ankh-Hermes, via Bol.com)

Bezoeken: 57

Depressie als vriend

Een vriend is iemand met wie je door de duisternis kunt lopen en van wie je veel kunt leren.

“Mensen zeggen altijd dat je moet vechten tegen je depressie. Maar ik heb het gevoel dat wanneer je iets als je vijand ziet, je het alleen maar sterker maakt. Het werkt eigenlijk net als een boemerang. Je smijt het weg, maar het komt net zo hard weer terug. Misschien kan je proberen vrienden te worden met je depressie. Een vriend is iemand met wie je door de duisternis kunt lopen en van wie je veel kunt leren. Maar je weet ook dat jullie twee verschillende mensen zijn – jij en je vriend. Jij bent niet je depressie. Jij bent veel meer dan alleen hoe je stemming is vandaag of morgen.”

( – Elif Shafak, schrijfster)

Bezoeken: 47