In dit blog leggen we het principe achter ZENwandelen uit. Hoe je onbewuste, automatische handelingen bewust maakt en hoe je zo stappen zet op de weg naar zelfrealisatie.
Bewust Zijn
Je ergens bewust van zijn is nog lang niet hetzelfde als Bewust Zijn. Je kunt zogenaamd ‘bewust’ spaarlampen gebruiken, je afval scheiden, je politieke partij kiezen, wel of geen vlees eten, … moet ik nog doorgaan? Je kunt dit zogenaamd bewust doen, omdat je er een mening over hebt gevormd, maar het tegelijkertijd volkomen onbewust doen, omdat je niet zelf-bewust bent. En je kunt wel menen dat je zelfbewust bent, omdat je meent je meningen en voorkeuren te kennen, maar dat bén je niet!
Automatische handelingen observeren
Zonder dat we het doorhebben zitten we vol met automatismen, en dat is maar goed ook, want als je eerst moet gaan nadenken als het licht op rood gaat, dan loopt het niet goed af; maar de reflex om af te remmen komt automatisch. Dat men zoveel automatismen heeft, daar is men vaak best trots op. Maar we kijken niet meer goed naar de werking van die mechanismen en vertrouwen er vaak blindelings op. Wie de moeite neemt zichzelf rigoureus te observeren, zal eerst tot de ontdekking komen dat hij voortdurend kleine steekjes laat vallen en vervolgens merken dat hij bij tal van kleine onbeduidende handelingen die hij automatisch verricht als het ware wegkijkt. Voor de liefhebbers van yoga: HIER BEGINT DE WARE YOGA!
Handelingen bewust maken
Als we hierin bewustzijn willen brengen – bewust willen worden – dan beginnen we het beste met een handeling die eenvoudig is, die al lang volautomatisch verloopt, en die bovendien de hele dag door wordt uitgevoerd: lopen. Wel eens gemerkt dat je soms als je over straat loopt, onverwacht bijna struikelt over een stoepsteen die maar een heel klein beetje scheef ligt en omhoog steekt? Dat heeft niets met bewustzijn te maken, tóch? Of wel eens gemerkt dat je als je in gedachten bent opeens sneller aan het lopen bent? Met snelle ademhaling… Of gemerkt wat een moeite het kost jouw looptempo aan te passen aan degene waarmee je samen oploopt? Dat je dan bijna anders gaat lopen?
De methode van ZENwandelen
Bij ZENwandelen beginnen we met te leren bewust te lopen. En we denken misschien dat dat niet moeilijk is, maar de ervaring leert dat elke beginner zichzelf tegenkomt en tijd nodig heeft om het lopen in het bewustzijn omhoog te halen. We beginnen simpelweg met bepaalde handhoudingen en een langzaam looptempo, een specifieke loopbeweging en met de aandacht bij de voetzolen om elke stap die je zet bewust te voelen. Niks aan? Binnen een minuut loop je al aan wat anders te denken… Geeft niet, want je denkvermogen is nou eenmaal een dominant mannetje dat gewoon lekker door wil gaan wat het altijd doet: jouw aandacht-energie opvreten. Maar zodra jij het merkt richt je rustig je aandacht weer op de voetzolen en het voelen van het contact met de aarde.
Bewust ademend bewust lopen
Als de aandacht stabieler wordt gaan we de adem erbij betrekken. Eerst door enkele ademoefeningen die je bewust maken van de adem en de ademhaling krachtiger en dieper maken. En vervolgens dit toepassen tijdens het lopen. Er komt een moment dat je gewoon niet meer kúnt denken. Menig zenwandelaar ontdekt al tijdens de eerste wandeling dat hij van binnen stil is, tot zijn eigen grote verbazing. En het leuke daarvan is dat we ons daar helemaal niet mee bezig hielden – het kwam vanzelf. Deze stilte werkt verhelderend.
Het dagelijks leven als oefening
Met aan paar simpele aanwijzingen ben je als zenwandelaar in staat je looptechniek in het dagelijks leven te oefenen. Want waar je ook bent, daar ga je, bewust van het lopen en bewust van je adem. En opeens is er iets veranderd. Het leven lijkt een ander belang te krijgen. Zo leer je tijdens de ZEN wandel-sessies je ook bewust te zijn van je ademhaling. En ook dat ga je toepassen in het dagelijks leven, vanzelf zal je bij momenten er aan denken. Je merkt hoe je ademhaling op dat moment is, observeert die een paar ogenblikken en zonodig corrigeer je door de adem rustiger en dieper te maken en omlaag te brengen. En wellicht vind je in je dagelijks leven gelegenheid wat oefeningen te doen. En je zult snel het effect merken: de rust die het vanbinnen geeft op momenten dat je onder druk staat, het natuurlijke overwicht dat je krijgt zonder forceren, zonder trucjes.
Zelfbewustzijn
En zo leer je langzaam aan op een natuurlijke ontspannen manier ‘het bewustzijn’ kennen. Door grondige onophoudelijke zelfobservatie zul je de innerlijke bewustzijnsgebieden in jezelf leren kennen – en met wat hulp en uitleg van buitenaf – , de mentale, de vitale en de fysieke bewustzijnsgebieden. En hun eigenschappen en manieren, hun samenhang en samenspel, hun trucjes, hun gewoonten, hun oneerlijkheid, En je wordt je meer en meer bewust van jezelf als de innerlijke toeschouwer, de stille getuige, die het denken ziet, het voelen voelt, het horen hoort. Er is de innerlijke rust diep in jou die er altijd is en die een stevige ondergrond vormt waarop jouw hele bestaan zich afspeelt.
Ten slotte
Het proces van zelfrealisatie is een proces van bewustwording dat voor ieder individu uniek is, zoals het individu zelf dat is, en speelt zich voor ieder mens op onvoorspelbare wijze af in het dagelijks leven. Het kan snel gaan – voor een enkeling in een ogenblik – of het kan jaren duren. Het kan een moeizaam proces zijn, een worsteling waarbij je voortdurend probeert jezelf te veranderen, vechtend tegen de onbewustheid, jezelf proberen te vormen naar door weet ik wie opgelegde morele waarden. Of het is een makkelijk en lichtend proces, waarbij jij je laat dragen en het leven neemt zoals het zich ontvouwt, voortdurend in verbinding met de grote kracht die alles draagt: ‘the sunlit path’. “Het zonverlichte pad is geen zorgeloos vakantietripje, geen leven zonder hindernissen. Het is leven als een kind dat zich overal over verwondert,…” (bron: Integrale Yoga Nederland)
Bezoeken: 20